OKUL REDDİ -OKUL FOBİSİ
OKUL ZAMANI YAKLAŞIYOR..
Okul Reddi ve Okul Fobisi Nedir - Nasıl Ele Alınmalıdır?
Okul fobisi, okuldan kaçınma ve okul reddi olarak da isimlendirilen , okula gitmeye karşı irrasyonel, inatçı bir korku yaşayan çocuklarda anksiyete bozukluğunu tanımlayan bir terimdir.
Okuldan kaçınan çocuklar ebeveynleri veya bakıcıları ile yakın temas içinde olmak isterler, oysa ki okula hazır çocuklar bu ihtiyacı bu denli yoğun hissetmez. Okul fobisi olan çocuklar genellikle güvensiz, hassas ve duygularıyla nasıl başa çıkacaklarını bilemeyen çocuklardır. Endişeli görünürler ve okula gitme düşüncesiyle fiziksel olarak da hastalanabilirler.
Normal ayrılma kaygısı tipik olarak 18 ila 24 ay arasında ortaya çıkar. Bu yaştaki çocuklar, ebeveynlerinden ayrıldıklarında öfkelenebilir, ağlayabilir ve / veya öfke krizine girebilirler. Bununla birlikte, 24 aydan büyük çocuklar da evden uzak durmakta zorluk çekmeye devam ediyor olabilirler. Bu çocukların ebeveynleri genellikle dikkatli ve sevgi dolu olmakla birlikte aşırı korumacı olabilir. Sonuç olarak, bazı öğrenciler özgüvenden ve okul hayatıyla başa çıkma yeteneğinden yoksundur. Okul fobisi için daha yüksek risk faktörü gösteren bir çocuk, hiç kardeşi olmayan ve/veya en küçük çocuk veya kronik olarak hastalığı bulunan bir çocuktur.
Çocukların çoğu, ilk seferde okula gitmeye itiraz edebilir. Ancak, bir okul fobisi olan çocuk çoğu zaman belirsiz nedenlerle ebeveynini ve evini çok özlüyordur. Ebeveynler, çocuklarının mantıksız tepkileri, endişeli, depresif, aşırı korkmuş ruh hallerini ve okula gitme söz konusu oladuğunda fiziksel olarak hastalandıklarını farkettiklerinde profesyonel bir detek almalıdırlar.
Okul fobisinin belirtileri:
· Sık görülen mide ağrıları ve bulantı, kusma, ishal, yorgunluk veya fiziksel bir rahatsızlığa bağlanamayan baş ağrıları gibi diğer fiziksel şikayetler.
· Bir ebeveyn veya bakıcıdan ayrılması gerektiğinde ebeveyne yapışma, sinir krizi ve / veya panik.
· Karanlıktan korkma veya yalnız bir odada kalamama.
· Tek başına uyumada zorlanma ve yoğun kabuslar.
· Abartılı hayvan, canavar, okul vs. korkuları
· Kendinin veya başkalarının güvenliği ile ilgili sürekli düşünceler.
Okul kaçınmalarına neden olan nedenleri ararken, hem ev hem de okul konularının dikkate alınması gerekir.
Ev ile İlgili Olabilecek Sorunlar:
· Aile ve ev değişikliği yaşama, hastalık, ayrılma, boşanma, ölüm, depresyon veya finansal problemler
· Evde kendinden küçük bir kardeşin bulunması (okula gitmeyen ve ebeveynleri ile kalan)
· Uzun süreli bir hastalık yüzünden okula gidememe.
· Kaygılı Ebeveynler ( Çocuklar ebeveynin kaygısını hissettikleri için ayrılma anksiyetesi yaşarlar)
· Evdeyken ebeveynlerin tüm ilgilerinin çocukta olması ( aşırı ilgi-müdahele-koruma)
· Çocuk odaklı hayat- Pembe Fanus Çocukları ( Prenses kızım –Paşa oğlum tarzında yaklaşımlar ,çocukların aşırı ilgi ve değer görmesi çocuğun okulda bu ilgi ve değeri garanti altına alamayacak olmasından kaygı duyması )
· Okulda olmak yerine evde televizyon izleyebileceğinin , Ps/atblet oynayabileceğinin veya oyuncaklarla vakit geçirebildiğinin düşüncesi
· Ebeveynlerinden uzakta tehlikede olabileceğinin düşüncesi
· Ebeveynlerinin kronik rhatasızlığı hastalığının endişe yaratması
· Evde ebeveynlerinin birinden korku duyması ( çocuk okuldayken bir aile üyesine zarar verebileceği düşüncesi)
· Çocuğun tuvalet problemine sahip olması ( İdrar ve dışkı kaçırma)
Çocuğun Mizacı –Psikolojisi ile İlgili Olabilecek Sorunlar:
· Çekingen mizaç ( yüksek sesle okumaktan, sınavlara girmekten, kötü notlar almaktan, soruları cevaplayamamaktan,yanlış cevap vermekten veya bir sahnede performans sergilemekten kaçınma,diğer çocuklarla kaynaşamama,tenefüslerde yalnız hissetme)
· Mükemmelliyetçi mizaç ( Yanlış ve eksik olmaktan korkma –kurallara uymayan diğer çocuklara tolerans gösterememe – diğer çocuklar uyarılsa bile üstüne alınma –kendi kriterlerindeki “doğrular”ın dışına çıkamama,esneyememe ,çok çabuk yetersiz hissetme ve pes etme.
· Kaçıngan mizaç ( Zorlanmaya gelemeyen , kurallar ve ödevlerden kendince zor işlerden kaçınan çocuklar.
· DEHB ( Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite yaşayan çocuklar sınırlandırılmış ,kurallı yapılarda uyum göstermekte zorlanabilirler. Ders saatlerinde sınıfta 40 dakika uyumlu vakit geçirmek,öğretmeni dinlemek,hareketsiz durmak bu çocukları sıkar)
· Çocuğun görünümü, boyu,kilosu,giysileri ( diğer çocuklardan farklı olduğunu düşündürecek herhangi bir özellik kaçınma yaratabilir)
Okul ile İlgili Olabilecek Sorunlar:
· Bir öğretmen ve diğer okul personeli veya arkadaşları tarafından yapılan eleştirilerden, alaylardan, yüzleşmelerden veya cezalardan korkması
· Arkadaşlarının alay etmesi
· Akran zorbalığı yaşama
· Sert okul disiplini
· Öğretmenin çok bağıran,çok disiplinli ve çocuğa kendini değersiz hissettiren olumsuz yaklaşımları
· Öğretmenin ders konusunda baskıcı,salt başarıya odaklı yaklaşımı
Çocukların okul reddetmesi, özellikle bir ebeveyn okula devam konusunda ısrar ederse kısa bir süre sürer. Ancak sorun devam ederse, ortak bir ev ve okul yaklaşımı oluşturmak için okul personeli ile işbirliği gerekecektir. Okul reddi ve çocuğun anksiyetesi görmezden gelinirse, kronik okul fobileri akademik performansın bozulmasına, ileride iş yaşamındaki meslektaş ilişkilerine, ve çocuğun geçmişte okul korkusu ile başedemediğinin düşüncesi gelecekteki fobilerin gelişimine neden olabilir (baş edemem düşüncesi) ve muhtemelen yetişkin kaygı bozukluğuna , panik ataklara veya psikiyatrik bozukluklara yol açabilir. Bu nedenle, okul fobisi olan bir çocuğun sorunlarının erken yaşta ele alınması oldukça önemlidir.
Okul fobisi-reddi ele alınırken temel adımlar ; sorunu tanımak, çocuğun neden olduğu rahatsızlığın sebeplerini keşfetmek ve okuldaki profesyonellerle çalışarak zorlukları hafifletmektir. Bu yaklaşımdan sonuç alınamıyorsa acil olarak bir çocuk psikoloğundan destek alınması önemlidir.
Ebeveynler ne yapabilir?
1. Kaygı bozukluğunu veya çocuğunuzla ilgili olası durumları belirlemek bir uzman çocuk psikoloğu ile görüşün.
2. Hastalık semptomları varsa (bulantı-kusma-ateş vb) öncelikle çocuk doktoruna muayene ettirin
3. Çocuğun okula neden gitmek istemediğine dair tüm ipuçlarını tespit etmek için okul hakkında konuştuklarını iyi dinleyin.
4. Çocuğun öğretmeni, okul psikoloğu ve / veya okul danışmanıyla konuşun
5. Okul ile birlikte okuldan kaçınmanın olası bir nedenini veya nedenlerini belirleyin.
6. Çocuğun okula uyum sağlamasına yardımcı olmak için okul ve ev ortamlarını değiştirmek için uygun bir eylem planı geliştirin.
Ebeveynler ne yapmamalı
Çocuğunuzun okul reddine cevap verme şekliniz işleri daha da kötüleştirebilir. Çocuğunuz size güvenemeyeceğini düşünüyorsa, daha da endişeli hissedebilir. Çocuğunuzun okul reddi-fobisi ile ilgili yapmamanız gerekenler:
· Çocuğunuzun arkadaşlarına veya akranlarına okuldaki kaygılarını söyleme.
· Çocuğunuzu okula gidemediği için utandırmak veya cezalandırmak.
· Çocuğunuzu okula gitmediği için tehdit etmek.
· Çocuğunuzla dalga geçmek ya da kardeşlerinin çocuğunuzla dalga geçmesine izin vermek
· Okula gitmesi için çocuğunuza oyuncaklar,büyük ödüller vaat etmek (İlk birkaç sefer işe yarasa da uzun vadede asla bir çözüm sunmayacak ve çocuğunuz korkuları ile başedebildiği için değil sadece ödül almak için okula katlanmak zorunda hissedecektir)
Etki Sağlayabilecek Fikirler
· Öğretmenin veya okul danışmanı gibi diğer okul profesyonellerinin çocukla etkili bir ilişki kurmasını sağlayın.
· Bir okul görevlisi veya öğretmen çocuğu okul kapısından alarak ve ebeveynleri ile olumlu diyalog kurarak çocuğu rahatlatabilir.
· Çocuğun güçlü yanlarını keşfederek ve çocuğun mükemmelleşmesi için fırsatlar sağlayarak kendine güven geliştirmesine yardım edebilirsiniz.
· Çocuğun yapmayı sevdiği ve kaygı yaratan etkinlikleri iyi izleyin
· Gerçekleşebilecek zorbalık durumlarını izleyin.
· Öğrenciyi, okul danışmanı desteği ile bir arkadaşlık grubuna dahil edin.
· Öğrencinin akademik becerilerine uygun iş ödevlerini ayarlayın.
· Çocuğun korktuğu şeylere maruz kalmasını yavaş yavaş arttırarak korkusunu yenmesi için yardım edin.
· Okul oturumdayken evde herhangi bir "eğlenceli" aktiviteyi ortadan kaldırın.
· Katılımı teşvik etmede daha iyi olan ebeveynin çocuğu okula götürmesini sağlayın.
· Duyguların ifadesini teşvik eden ve başetme becerisini geliştirmesine yardımcı olan çocuk kitapları okuyun
· Arkadaşlıkları teşvik etmek için sınıf arkadaşlarıyla ve aileleri ile okul dışında program yapın
· Okulla ilgili tüm etkinliklere katılın.
· Yapıcı bir şekilde aile endişeleri ve ebeveynlik konularında, uzman bir psikoloğun desteğine başvurun