Deneyim Çocuklarda Gelişimi Nasıl Etkiler

Bebekler doğdukları andan itibaren duyusal deneyimler gelişimde rol oynamaya başlar. İlk deneyimler büyük ölçüde bu tür duyusal bilgilere odaklanırken, çevre yaşam boyunca davranış üzerinde güçlü bir etki bırakmaya devam etmektedir. Genetik gelişim de önemli bir rol oynar, ancak deneyimler eşit derecede önemlidir. Örneğin, genetik bir çocuğun beyninin doğumda nasıl şekillendiğini etkileyebilir, ancak kelimenin tam anlamıyla o çocuğun beyninin büyümesini ve gelişimini şekillendirecek durum öğrenme ve deneyimdir.

Klasik psikoloji teorilerinden bazıları deneyimin önemi ve davranış ve kişiliği nasıl biçimlendirdiğine odaklanır. Çocukların nasıl öğrendiklerini açıklayan ve açıklayan başlıca teorilerin üçü şunlardır:

Klasik şartlandırma: Bu tür bir öğrenme, bir teşvik ile bir cevap arasında bir ilişki kurmayı içerir. Sadece bir psikoloji bilgisine sahip olsanız bile, muhtemelen Pavlov'un köpeklerini duymuş olabilirsiniz. Klasik bir deneyde, Rus fizyolog İvan Pavlov, bir zil sesini yemek sunumu ile tekrar tekrar eşleştirmenin köpeklerin tonu yemekle ilişkilendirmesine neden olduğunu keşfetti. Dernek kurulduktan sonra, zil sesi tek başına köpeklerin bir yemek beklentisiyle sallanmaya başlamasını sağlayabilir. Çocuklar da aynı şekilde öğrenir, çevrelerinde şeyler ile potansiyel sonuçları arasında ilişkiler kurarlar. Örneğin, bir bebek bir biberonun görüntüsünü beslenmeyle hızlı bir şekilde ilişkilendirmeye başlayabilir.

İşlemci koşullandırma: Bir davranışı ödüllendirdiğinizde, aynı davranışın gelecekte tekrar oluşması muhtemeldir. Bir davranış cezalandırıldığında, gelecekte tekrar oluşması daha az olası hale gelir. Bu ilkeler, bir yanıtı arttırmak veya azaltmak için takviye ve cezadan yararlanan bir dizi öğrenme tekniğinin kullanıldığı işlemsel şartlandırma kavramının temelini oluşturur. Örneğin, bir çocuk odasını temizlediği için ödüllendirildiğinde, aynı davranışı daha sonra tekrarlaması daha olası hale gelir.

Gözlemsel öğrenme: Bekleyebileceğiniz gibi, çocuklar ebeveynlerini, akranlarını ve kardeşlerini izlemekten çok şey öğrenebilirler. Televizyonda, video oyunlarında ve internette gözlemledikleri davranışlar bile kendi düşüncelerini ve eylemlerini etkileyebilir. Gözlemsel öğrenme çok güçlü olduğu için, çocukların doğru davranış türlerini gözlemlemelerini sağlamak önemlidir. Ebeveynler iyi davranışları ve uygun tepkileri modelleyerek, çocuklarının sorumlu davranmayı öğrendiğinden emin olabilirler.

Diğer Tecrübe Türleri

Günlük olarak gerçekleşen öğrenme türlerine ek olarak, çocuğun gelişimini şekillendirmede önemli rol oynayabilecek başka deneyimler de vardır. Ebeveynlerin ve diğer bakıcıların, bir çocuğun hayatının ilk yıllarında sağladığı deneyimler en önemlilerinden bazıları olabilir. Bazı çocuklar duyarlı, özenli ve özenli ebeveynlerden zenginleştirilmiş çocukluk deneyimleri alabilirken, diğer çocuklar daha az dikkat çekebilir ve ebeveynleri para, iş veya ilişki konularında endişelenerek dikkatini dağıtabilir.

Tahmin edebileceğiniz gibi, bu tür çeşitli deneyimler bu çocukların nasıl geliştiği üzerinde çarpıcı bir etkiye sahip olabilir. Beslenme ortamlarında yetiştirilen çocuklar daha güvenli, kendinden emin ve daha sonraki zorluklarla başa çıkma kabiliyetine sahip olabilirken, daha az zenginleştirilmiş ortamlarda yetiştirilenler yaşamın zorluklarıyla başa çıkma konusunda endişeli ve yetersiz olabilirler.

Akranlar

Çocuğun erken sosyal deneyimleri aile üyelerine odaklanırken, bu durum kısa sürede oyun alanındaki, mahalledeki ve okuldaki diğer çocuklara yayılmaktadır. Çocuklar okuldaki akranlarıyla etkileşimde bulunmak için çok zaman harcadıkları için, diğer çocukların çocuğun psikolojisi ve gelişimi üzerinde büyük bir etkisi olması şaşırtıcı değildir. Çocuklar akranlarından çok etkilenir ve bu sosyal deneyimler çocuğun değerlerini ve kişiliğini şekillendirmeye yardımcı olur. Akran ilişkilerinin hem olumlu hem de olumsuz yollarla gelişme üzerinde önemli bir etkisi olabilir. Özellikle zorbalık, çocuğun büyüme tecrübesi üzerinde çok zararlı bir etkiye sahip olabilir.

Eğitim

Okul, çocuğun hayatının büyük bir bölümünü oluşturur. Öğretmenler ve sınıf arkadaşları, bir çocuğun deneyimlerini oluştururken büyük bir rol oynar ve akademisyenler ve öğrenme de gelişime işaret eder. Genetik ve çevrenin daima dinamik bir şekilde etkileşime girdiğini unutmayalım. Bir çocuğun genetik geçmişi öğrenme yeteneğini etkileyecektir, ancak iyi eğitim deneyimleri bu yetenekleri artırabilir. Bazı çocuklar genetikten etkilenen öğrenme güçlüğü ile mücadele edebilir, ancak kaliteli eğitim müdahaleleri çocukların okulda iyi öğrenmelerine ve iyi yapmalarına yardımcı olabilir.

Kültür

Şimdiye kadar gördüğünüz gibi, bir çocuğun nasıl büyüdüğü ve nihayetinde insan olduğu konusunda rol oynayabilecek birçok farklı etki var. Bir çocuğun içinde yaşadığı kültür, bu zaten karma olan karışıma başka bir öğe ekler.